Khai mạc Lễ hội Đền Thánh Nguyễn năm 2024

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Văn Tam, Chủ tịch UBND huyện Gia Viễn cho biết, để thể hiện lòng tôn kính đối với vị Lý triều Quốc sư, tại Đền Thánh Nguyễn, nhân dân tổ chức lễ hội từ ngày mùng 8 đến 10 tháng 3 Âm lịch hàng năm. Thời gian mở hội không gắn liền với ngày sinh, ngày hóa của Đức Thánh Nguyễn, không gắn với mùa vụ mà được tổ chức vào mùa xuân với quan niệm dân gian: mùa Xuân là mùa của vạn vật sinh sôi nảy nở, con người như được tiếp thêm sức mạnh, bừng sức xuân trong cuộc sống mới.

Chương trình nghệ thuật sử thi "Theo dấu chân Đức Thánh Nguyễn" diễn ra trong lễ khai hội gồm 3 chương: Nguồn cội, Theo bước Thánh nhân và ngợi ca công đức Thánh Nguyễn. Về với Lễ hội đền Thánh Nguyễn, nhân dân và du khách được thưởng thức không gian văn hóa tâm linh độc đáo của các nghi lễ truyền thống thể hiện sự tôn kính với Đức Thánh Nguyễn Minh Không như: Lễ mở cửa đền, lễ rước nước, lễ mộc dục, tế cáo yết, hát chầu kệ, lễ rước Bách Thần vào đền Thánh Nguyễn…; được tham gia trải nghiệm 14 nội dung phần hội đặc sắc, hấp dẫn như trải nghiệm phiên chợ quê Điềm Giang, các hoạt động văn hóa, văn nghệ truyền thống, các trò chơi dân gian.

Thiền sư Nguyễn Minh Không, tên húy là Nguyễn Chí Thành, người làng Đàm Xá, tổng Đại Hữu, phủ Trường Yên (nay thuộc xã Gia Thắng và xã Gia Tiến, huyện Gia Viễn). Ông sinh năm 1065 trong một gia đình nghèo khó, cha mẹ mất sớm. Nguyễn Chí Thành nuôi chí lớn, đi chu du thiên hạ, ông sang Tây Trúc học đạo và kết nghĩa với Từ Đạo Hạnh và Nguyên Giác Hải là hai vị chân sư có uy tín đương thời. Khi tu hành đắc đạo, Nguyễn Chí Thành trở về quê nhà dựng chùa Viên Quang, sau đó lập nhiều chùa ở các nơi.

Là một vị Thiền sư tài năng, có nhiều công lao đối với đời sống chính trị, tư tưởng văn hóa của Đại Việt thời Lý, ông là một trong số ít các thiền sư được Đại Việt sử ký toàn thư ghi chép lại các sự kiện liên quan. Năm 1131, ông chữa khỏi bệnh cho vua Lý Thần Tông, được phong làm Quốc sư. Việc Thiền sư Nguyễn Minh Không được phong làm Quốc sư, chức vị cao nhất trong hệ thống Tăng quan nhà Lý thể hiện rõ tầm quan trọng của ông trong lịch sử Phật giáo thời Lý nói riêng và lịch sử Phật giáo Việt Nam nói chung. 

Thiền sư Nguyễn Minh Không từ đời thực đã bước vào đời sống dân gian đậm màu truyền thuyết và huyền thoại với rất nhiều quyền năng, phép thuật tài ba và được coi là ông tổ y dược, ông tổ nghề đúc đồng. Ông là một trong số ít những nhân vật lịch sửa được dân gian phong Thánh và có vị trí đặc biệt trong lòng người dân cũng như văn hóa Việt Nam. 

Để tiếp tục phát huy, khai thác giá trị di sản văn hóa phi vật thể nói chung, di sản văn hóa liên quan tới Thiền sư Nguyễn Minh Không nói riêng, cấp ủy, chính quyền, Ban quản lý di tích Đền Thánh Nguyễn đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của nhân dân, du khách thập phương về giá trị các di sản văn hóa liên quan tới Thiền sư Nguyễn Minh Không và vai trò của du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường hoạt động quảng bá về giá trị lịch sử, văn hóa, tiềm năng, thế mạnh của các di tích lịch sử, văn hóa Gia Viễn...